Almanya'nın kolektif müzik hakları kuruluşu GEMA'nın, yapay zekâ devi OpenAI'ye karşı açtığı telif hakkı davasında mahkeme, GEMA lehine karar verdi. Münih Bölge Mahkemesi'nde görülen davada, OpenAI'nin yapay zekâ modellerini (ChatGPT) eğitirken lisanslı müzik eserlerini, özellikle de şarkı sözlerini, izinsiz kullandığına ve bunun Alman telif yasalarını ihlal ettiğine hükmedildi.
Mahkeme kararına göre, OpenAI, telif hakkı ihlalinden kaynaklanan zararlardan sorumlu tutuldu ve tazminat ödemeye mahkûm edildi. Tazminat miktarı ise açıklanmadı. Mahkeme, ayrıca, OpenAI'nin lisanssız şarkı sözlerini sistemlerinde depolamasını ve sohbet botlarında kullanmasını durdurmasını da kararlaştırdı. Dava konusu eserler arasında Herbert Grönemeyer ve Helene Fischer gibi tanınmış Alman sanatçılara ait şarkı sözleri bulunuyordu.
Avrupa İçin Emsal Niteliğinde Bir Karar
GEMA CEO'su Tobias Holzmüller, mahkeme kararının "yaratıcıların haklarını koruma açısından Avrupa'daki ilk önemli yapay zekâ kararı" olduğunu belirtti. Holzmüller, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Bugün yazarların haklarını koruyan ve netleştiren bir emsal oluşturduk. ChatGPT gibi yapay zekâ araçlarının operatörleri de telif yasalarına uymak zorundadır. Müzik üreticilerinin geçim kaynaklarını başarıyla savunduk."
Uzmanlar, Münih Bölge Mahkemesi'nin bu kararının, sadece şarkı sözleriyle sınırlı kalmayıp edebiyat, gazetecilik ve görsel sanatlar gibi diğer yaratıcı alanlarda da Avrupa telif hukuku açısından önemli bir emsal teşkil edeceğini vurguluyor. Kararın, yapay zekâ şirketleri için veri kaynakları ve lisanslama konusunda daha yüksek gereksinimler getirmesi bekleniyor.
OpenAI Karara İtiraz Hazırlığında
Mahkeme kararının ardından bir açıklama yapan OpenAI, kararla aynı fikirde olmadıklarını ve bir üst mahkemeye başvurma yollarını değerlendirdiklerini belirtti. Şirket sözcüsü, yapay zekâ modellerinin eğitimi sırasında telifli verilerin kullanımına ilişkin yasal sınırların açık biçimde tanımlanması gerektiğini düşündüklerini ifade etti.
OpenAI, modellerinin belirli verileri depolamadığını veya kopyalamadığını, yalnızca geniş veri kümeleri üzerinden öğrendiği örüntüleri yansıttığını savunarak, sohbet botu çıktılarından kullanıcıların sorumlu olması gerektiğini öne sürmüştü. Ancak mahkeme bu savunmayı reddetti.
Gündemdeki Yapay Zekâ ve Telif Tartışmaları
OpenAI, son dönemde ABD'de yazarlar, yayıncılar ve medya kuruluşları tarafından da benzer telif davalarıyla karşı karşıya bulunuyor. Avrupa'da da yapay zekâ şirketleri, modellerin eğitimi için kullanılan verilerin telif haklarına tabi içeriklerden oluşup oluşmadığı konusundaki tartışmaların merkezinde yer alıyor.
Avrupa Birliği'nin hazırladığı Yapay Zekâ Yasası (AI Act), bu alanda daha şeffaf bir veri kullanımı standardı getirmeyi hedefliyor. GEMA kararının ardından, benzer hukuki süreçlerin İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi diğer Avrupa ülkelerinde de gündeme gelmesi bekleniyor.