Son Dakika: Oba Makarna Patlaması Davasında Karar Açıklandı ve Gerekçeli Karar Yayımlandı
Sakarya'nın Hendek ilçesinde, 15 Eylül 2024 tarihinde Oba Makarna fabrikasında meydana gelen ve 5 kişinin hayatını kaybetmesine, 26 kişinin yaralanmasına yol açan patlamaya ilişkin davada, Sakarya 7. Ağır Ceza Mahkemesi kararını açıklamış ve 72 sayfalık gerekçeli kararı yayımlamıştır.
Mahkeme Kararının Detayları
Mahkeme, olayın ihmal ve denetim eksikliği sonucu meydana geldiği sonucuna vararak, yargılanan 6 sanık hakkında hapis cezası vermiştir:
V.U. (Fabrika Müdürü) ve İ.B. (Korunma Dokümanı Hazırlayıcısı): "Taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan 11 yıl 8'er ay hapis cezası.
D.T. (İş Güvenliği Uzmanı), Y.T. (Elektrik Bakım Sorumlusu), Ö.K. (Değirmen Sorumlusu): Aynı suçtan 8 yıl 4'er ay hapis cezası.
C.B. (İdari İşler Sorumlusu): "Taksirle bir kişinin ölümüne neden olma" suçundan 3 yıl 4 ay hapis cezası.
Mahkeme, kararla birlikte tutuklu bulunan fabrika müdürü V.U.'nun adli kontrol şartıyla tahliyesine hükmetmiştir.
Sanıklar, cezalar Yargıtay tarafından onanıp kesinleşene kadar yurt dışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla tahliye edilmişlerdir. Hayatını kaybedenlerin yakınları ve mağdur avukatları ise karara itiraz edeceklerini ve davayı üst mahkemeye taşıyacaklarını belirtmişlerdir.
Gerekçeli Karardaki Önemli Tespitler
Mahkemenin yayımladığı gerekçeli kararda, patlamaya neden olan zincirleme ihmaller ve teknik sorunlar detaylıca yer almaktadır:
Temel Neden: Denetim ve kontrol mekanizmalarının etkin işletilmemesi, patlama riskini önlemek için gerekli dikkat ve özenin gösterilmemesi.
Patlama Kaynağı: Kamera kayıtlarına göre, yangın yaklaşık 1 saniye içinde değirmen bölümünün zemin katındaki elektrik odası olarak tanımlanan alanda başladı.
Yayılma Şekli: Kaynak noktasında başlayan yangın, yoğun toz birikimi sebebiyle toz patlaması şeklinde yayılarak tüm bölgede faciaya sebep oldu.
İhmaller:
Geçmişte elektrik kaynaklı yangınların yaşanmasına rağmen elektrik sistemindeki arıza ve kısa devrelere karşı önlem alınmaması.
Temizlik faaliyetlerinin aksaması ve özellikle değirmen bölümünde sık tozlanma problemi.
Patlamadan hemen önce, tozlu ortamda kıvılcım çıkarabilecek spiral kesim işlemi yapılması.
Toz birikimini takip edecek toz sensörlerinin bulunmaması.
Ayrıca, yargılama sürecinde sanık fabrika müdürü V.U.'nun ifadelerinde, "Fabrikada toz toplama sisteminin iptal edildiği" ve "Sistem sökülmeseydi patlama olmazdı" şeklinde beyanlarda bulunduğu da rapor edilmiştir.
Toz Patlamalarını Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler
Oba Makarna olayında olduğu gibi un, şeker, nişasta, kakao, baharat, makarna gibi organik tozların işlendiği tesislerde oluşabilen toz patlamaları, ciddi can ve mal kaybına neden olabilir. Bu tür kazaları önlemek için alınması gereken kritik önlemler şunlardır:
1. Teknik ve Yapısal Önlemler
Etkin Toz Kontrol Sistemleri: Havadan asılı ve zemindeki yanıcı tozların birikmesini önlemek için yüksek verimli toz toplama (filtreleme) ve havalandırma sistemleri kurulmalı ve bunların sürekliliği sağlanmalıdır.
Zamanında Temizlik: Özellikle değirmen ve silo gibi toz birikiminin yoğun olduğu alanlarda, periyodik ve detaylı endüstriyel temizlik (tercihen toz bulutu oluşturmayan vakumlu temizleme yöntemleri) rutin hale getirilmelidir.
ATEX/Exproof Ekipman Kullanımı: Patlayıcı toz ortamlarında (ATEX bölgeleri) kullanılacak tüm elektrikli teçhizat, aydınlatma ve ekipmanların patlamaya dayanıklı (Exproof) sertifikalı olması zorunludur.
Patlamadan Korunma Sistemleri: Patlama basıncını tahliye etmeye yarayan patlama menfezleri (venting), patlamanın yayılmasını önleyen izolasyon vanaları ve patlamayı başladığı anda söndüren kimyasal söndürme sistemleri gibi aktif ve pasif koruma sistemleri kurulmalıdır.
Topraklama ve Statik Elektrik Kontrolü: Toz bulutlarının tutuşmasına neden olabilecek statik elektrik birikimini önlemek için tüm makine ve ekipmanlarda etkin topraklama yapılmalıdır.
2. Yönetimsel ve Denetimsel Önlemler
Patlamadan Korunma Dokümanı (PKD): Tesisteki potansiyel patlayıcı ortamlar ve riskler belirlenmeli, bu risklere yönelik önlemleri içeren PKD hazırlanmalı ve düzenli olarak güncellenmelidir.
Risk Takibi ve Sensörler: Toz konsantrasyonunu sürekli izleyen toz sensörleri ve patlama öncesi erken uyarı verebilecek diğer sensörler (kıvılcım detektörleri gibi) kullanılmalıdır.
Sıcak İş İzin Sistemi: Kaynak, kesme, taşlama gibi kıvılcım çıkarabilecek sıcak işler, ancak özel güvenlik önlemleri alınarak ve yetkili kişi onayıyla (Sıcak İş İzin Sistemi) yapılmalıdır.
Eğitim: Tüm çalışanlara, özellikle bakım ve temizlik personelinde, toz patlaması tehlikeleri ve alınması gereken önlemler konusunda kapsamlı ve uygulamalı eğitimler verilmelidir.
İşveren ve Yöneticilerin Sorumluluğu: İş güvenliği önlemlerinin uygulanması ve denetlenmesi konusunda üst yönetimden en alt kademeye kadar tüm yetkililerin yasal sorumluluklarının farkında olması ve gerekli kaynakları sağlaması esastır.
Güncelleme Tarihi: 03 Kasım 2025, 16:46
